Wydawca treści Wydawca treści

Polskie lasy

Polska jest w europejskiej czołówce, jeśli chodzi o powierzchnię lasów. Zajmują one 29,2 proc. terytorium kraju, rosną na obszarze 9,1 mln ha. Zdecydowana większość to lasy państwowe, z czego prawie 7,6 mln ha zarządzane jest przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe.

W Polsce lasów wciąż przybywa. Lesistość kraju zwiększyła się z 21 proc. w roku 1945 do 29,2 proc. obecnie. Od roku 1995 do 2011 powierzchnia lasów zwiększyła się o 388 tys. ha. Podstawą prac zalesieniowych jest „Krajowy program zwiększania lesistości", zakładający wzrost lesistości do 30 proc. w 2020 r. i do 33 proc. w 2050 r. Lasy Polski są bogate w rośliny, zwierzęta i grzyby. Żyje w nich 65 proc. ogółu gatunków zwierząt.

Lasy rosną w naszym kraju na glebach najsłabszych, głównie z powodu rozwoju rolnictwa w poprzednich wiekach. Wpływa to na rozmieszczenie typów siedliskowych lasu w Polsce. Ponad 55 proc. powierzchni lasów zajmują bory. Na pozostałych obszarach występują siedliska lasowe, głównie mieszane. Ich niewielką część stanowią olsy i łęgi – niewiele ponad 3 proc.

W latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc.

Na terenach nizinnych i wyżynnych najczęściej występuje sosna. Rośnie ona na 64,3 proc. powierzchni leśnej w PGL LP oraz na 57,7 proc. lasów prywatnych i gminnych. W górach przeważa świerk (zachód) oraz świerk z bukiem (wschód). Dominacja sosny wynika ze sposobu prowadzenia gospodarki leśnej w przeszłości. Kiedyś monokultury (uprawy jednego gatunku) były odpowiedzią na duże zapotrzebowanie przemysłu na drewno. Takie lasy okazały się jednak mało odporne na czynniki klimatyczne. Łatwo padały również ofiarą ekspansji szkodników.

W polskich lasach systematycznie zwiększa się udział innych gatunków, głównie liściastych. Leśnicy odeszli od monokultur – dostosowują skład gatunkowy drzewostanu do naturalnego dla danego terenu. Dzięki temu w latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc. Coraz częściej występują dęby, jesiony, klony, jawory, wiązy, a także brzozy, buki, olchy, topole, graby, osiki, lipy i wierzby.

W naszych lasach najczęściej występują drzewostany w wieku od 40 do 80 lat. Przeciętny wiek lasu wynosi 60 lat. Coraz więcej jest drzew dużych, liczących ponad 80 lat. Od końca II wojny światowej ich powierzchnia wzrosła z 0,9 mln ha do prawie 1,85 mln ha.

Raporty o stanie lasów w Polsce


Najnowsze aktulanośći Najnowsze aktulanośći

Powrót

Rezerwat przyrody „Zbocza Świętopełka”

Rezerwat przyrody „Zbocza Świętopełka”

Na mocy Zarządzenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Bydgoszczy z dniem 20 grudnia 2024 roku został utworzony na terenie Nadleśnictwa Dąbrowa leśny rezerwat przyrody - „Zbocza Świętopełka”.

Rezerwat położony jest w powiecie świeckim, na terenie gminy Świecie i obejmuje stoki Doliny Dolnej Wisły wraz z wcinającym się w nie jarem „Czerwonej Wody”, nieopodal miejscowości Sartowice i Wiąg. Nazwa rezerwatu nawiązuje do ukształtowania terenu oraz osoby Świętopełka II, który osiedlił się w XIII wieku na tych terenach, w miejscowości Sartowice i jako pierwszy podjął walkę z dominacją Zakonu Krzyżackiego na ziemiach polskich.

Rezerwat „Zbocza Świętopełka” o powierzchni 31,52 ha wraz z otuliną o powierzchni 136,73 ha został utworzony w celu zachowania grądu zboczowego porastającego stoki Doliny Dolnej Wisły i zachodzących w nim procesów odnowy oraz starzenia się drzewostanu, a także gatunków z nim związanych. Ze względu na dominujący przedmiot ochrony jest to rezerwat florystyczny.

Leśnicy, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju, chronią tereny cenne przyrodniczo m. in. poprzez zaniechanie prowadzenia na nich gospodarki leśnej. Jeden z takich obszarów stanowi utworzony rezerwat przyrody, znajdujący się na terenie Leśnictwa Grabowiec, w oddz. 246 i 247, w następstwie czego od kilkudziesięciu lat dochodzi w nim do naturalnych procesów starzenia i odnawiania się drzewostanu. 

Kilkanaście lat temu wyznaczono z Sartowic do Świecia szlak pieszy czarny PTTK „Na Diabelce” oraz „Nadwiślański Szlak Świętego Jakuba”. Ich przebieg pokrywa się z wyznaczoną pieszą ścieżką przez rezerwat. Takie działanie ma na celu skanalizowanie ruchu turystycznego, a tym samym ochronę szaty roślinnej rezerwatu przed wydeptaniem oraz umożliwia społeczeństwu obserwację wielopokoleniowego drzewostanu. Wędrując szlakiem możemy podziwiać okazałe, ponad 250-letnie, objęte ochroną pomnikową dęby, a także ponad stuletnie graby, wiązy, jesiony, klony czy lipy.
W zachodniej części rezerwatu znajduje się rozległy jar „Czerwonej Wody”, który stanowi wyraźne rozgraniczenie między wznoszącymi się na lewym brzegu Wisły Czarcimi Górami, a Niziną Sartowicko-Nowską. W dole wąwozu płynie strumień, mający swój początek z niewielkiego jeziora Radoń, położonego na południe od wsi Czaple. W strumieniu tym stwierdzono występowanie cennych pod kątem przyrodniczym gatunków ryb, takich jak piskorz, koza czy różanka.

Wiosną na terenie rezerwatu możemy podziwiać kobierce z pięknie kwitnącą kokoryczą pustą, kokoryczką wonną, przylaszczką pospolitą, barwinkiem pospolitym, miodunką ćmą, fiołkiem leśnym, zawilcem gajowym czy zawilcem żółtym, a także gwiazdnicą gajową.  

Położenie rezerwatu na zboczach Doliny Dolnej Wisły oraz ukształtowanie terenu to doskonałe miejsce dla życia wielu gatunków przedstawicieli fauny, w tym entomofauny.

Na terenie rezerwatu znajdują się pozostałości po cmentarzu ewangelickim
z II połowy XIX wieku z pojedynczymi płytami nagrobnymi.